SMILDE, HARM PETER

'Een biografie over de ongekroonde pioniers van de Nederlandse popmuziek'
*****
De broers Reggy, Ponthon, Andy en Loulou Tielman zijn de ongekroonde pioniers van de Nederlandse pop- en rockmuziek. In de jaren vijftig van de vorige eeuw komen zij met hun versie van de revolutionaire rock-'n-roll van Indonesië naar Nederland. Ze hebben overal lak aan en stappen gewoon met hun gitaar en drie akkoorden het podium op. Voor de lol, voor het geld en voor de meisjes.

Helden van toen neemt je mee in hun verhaal, naar hun tijd. Naar een Nederland dat maatschappelijk en cultureel op de helling staat. Naar de rauwe randen van de rock-'n-roll-clubs in Duitsland waar The Tielman Brothers vooral optreden. Naar die helden van toen die een ereplaats verdienen in onze muziekgeschiedenis van nu.

VOLKSKRANT RECENSIE MENNO POT:

Sleutelmoment in de Nederlandse pophistorie: het tv-optreden van The Tielman Brothers in De Weekendshow, in 1960. Ponthon bespeelde liggend op zijn rug de bas, Andy stond erbovenop, Loulou rende al roffelend een rondje om zijn drumstel.

Thuis op de bank keek een generatie babyboomjongens met open mond toe. Robbie van Leeuwen (later The Motions, Shocking Blue), George Kooymans (Golden Earring), Jan de Hont (ZZ en De Maskers): dat wil ik ook, dachten ze.

Ze komen aan het woord in Helden van toen, het meeslepende, gedegen boek dat Harm Peter Smilde over de Tielmans schreef. Je vergeeft Smilde dat hij zich soms wat verliest in details en niet helemaal stijlvast is: de romaneske vorm uit het begin verwaait al snel en soms schrik je van een plotselinge ik-zin.

Het boek vertelt een groter sociaal-cultureel verhaal. Het is het verhaal van Nederlands-Indië, van de ex-KNIL-militair Herman Tielman die met zijn gezin naar Nederland verhuist en van jongens die hun leeftijdsgenoten omverbliezen met hun 'indorock'.

De Tielmans waren succesvol, maar werden ook al snel ingehaald door de nederbeat. Ze gingen naar Duitsland, waar ze veel speelden, terwijl Nederland ze vergat.

De broers vertelden hun verhaal in Lutgard Mutsaers' Rockin' Ramona (1989) en in 2006 verscheen een biografietje van Andy Tielman. Smilde zet veel recht, want Andy was nogal een fantast, die zei dat hij vanaf 1982 jaren door de Indonesische jungle zwierf.

In werkelijkheid bedroog hij in die periode zijn vrouw en was het oerwoudverhaal een verzinsel, weet Smilde. Dat hij de Tielmans nooit zelf interviewde (in 2014 overleed Reggy, het laatste bandlid) heeft zijn boek eigenlijk alleen maar goed gedaan.