RADIOHEAD

Daar waar muzieklaagjes bij de Britse band Radiohead vroeger veelal toegevoegd werden door gitaren, is dat anno 2016 allang niet meer zo. Synthesizers, heen en weer flitsende violen, lugubere soundscapes, samples en steeds harder aangezette pianotoetsen zorgen er voor dat kippenvel en masse op je armen verschijnt. Drums klinken praktisch niet meer als die aloude kit, elektrische gitaren zijn vrijwel nergens meer als zodanig herkenbaar. Het zijn kortom reeksen klankpartijen gecombineerd met koorgezang waardoor nummers ontstaan.
Natuurlijk was die eigenzinnige muzikale zijweg jaren geleden al door Radiohead ingeslagen. Maar voor mijn gevoel komt die route bij A Moon Shaped Pool pas echt tot z’n recht. Het is een nieuwe revolutie in het Radiohead-geluid. Meer dan ooit draait het om samengebalde, sfeervolle, dromerige klankpartijen en ingenieuze, meesterlijke arrangementen in plaats van eendimensionale rocksongs zoals andere bands ze plachten te maken. Thom Yorke, Jonny Greenwood, Ed O'Brien, Colin Greenwood en Phil Selway: they did it again.
Iets meer over de nummers? De eigenwijze strijkers in opener Burn The Witch krassen als fijne mesjes steeds dieper in deze kwetsbare song. Een dartelende pianopartij en striemende strijkers geven een bijna klassieke benadering mee aan het intieme Daydreaming. Bij Tinker Tailor Soldier Sailor Rich Man Poor Man Beggar Man Thief zijn het straffe piano-akkoorden die weergaloos gecombineerd worden met een (opvallend zacht gemixte) drumpartij, een knetterende sample en jawel, wederom prachtig gearrangeerde violenpartijen. Laatstgenoemden kunnen op dit album voor een groot deel misschien wel toegeschreven kunnen worden aan Jonny Greenwood (die de afgelopen jaren veel filmmuziek en klassieke composities schreef).
Ful Stop lijkt een aanzwellend magnum opus van de band te zijn. In ruim 6 minuten tijd vliegen keyboards als vogels door de compositie, de bas dreint als een trein door dit weidse muzieklandschap. De beat heeft een phaser-effect dat maar rond en rond gaat. Na ruim drie minuten voert drummer Phil Selway het tempo op een geweldig verfijnde wijze op. De snaredrum lijkt bijna geaaid te worden, tikjes op bekkens zijn zo zacht als bladgoud. Toch is het minstens zo effectief als de welbekende rauwe uitbarstingen in oude songs als Paranoid Android of My Iron Lung. Over het verleden gesproken: Present Tense klinkt misschien nog het meest als een ‘oud’ Radiohead-nummer. Yorke speelde het jaren geleden al tijdens zijn solotour, al is het inmiddels verworden tot een prachtig bandnummer.
De gitaarlick in Identitik zorgt voor een geweldige opbouw en tijdens The Numbers is het een klassieke pianopartij die eerst voor rust zorgt, maar zijn het akoestische gitarenlagen en een diepe baspartij bouwen gearmd met vele violen naar een geweldige apotheose.
Glass Eyes klinkt verdrietig. Het persoonlijke True Love Waits (je hoort bijna hoeveel verdriet Yorke heeft over zijn stukgelopen relatie wanneer hij ‘don’t leave, don’t leave’ zingt) zorgt voor tranen in de ogen.
Decks Dark is misschien wel één van de hoogtepunten van dit album. Maar dat is dan nog niet niet alles. Wat te denken van die geweldige akoestische gitaartokkel die Desert Island Disk praktisch in z’n eentje tot aan de eindstreep optilt naar een hoger niveau? De partij lijkt bijna wel gesampeld. En wanneer die onverwachtse wending rond de tweede minuut ingezet wordt, verwordt ook dit nummer tot een waar kunststuk in het muziekmuseum dat A Moon Shaped Pool heet.