GRAY, SAYA

Interview met Saya Gray

“Since when has fame replaced great art?” Dat is wat Saya Gray zich afvraagt op haar nieuwste album Saya. We praten met Saya over: authenticiteit behouden in de moderne samenleving, over hoe identiteit constant verandert, en natuurlijk over haar nieuwe album SAYA. (Door: Lotte Hurkens)

Op basis van haar eerdere werk wordt Saya Gray vaak omschreven als een sonische non-conformist. Haar album 19MASTERS en de EP’s QWERTY en QWERTY II voelen aan als gelaagde, bijna hallucinerende collages van geluid. Ze verweeft uiteenlopende genres tot dromerige soundscapes en combineert poëtische, soms bizarre teksten met een naadloze samensmelting van akoestische en elektronische elementen. Het resultaat is een luisterervaring die even desoriënterend als betoverend is—uniek, oprecht en grenzeloos creatief. Zoals Saya zelf zegt: “Ik stop duizend persoonlijkheden in één nummer.”

Een ‘Lone Wolf’

“Ik was altijd al anders. Ik heb er nooit bij gehoord”, vertelt Saya. Een gemeenschap kan geweldig zijn, maar Saya was meer een einzelgänger, of een “lone wolf”, zoals ze het zelf noemt. “Ik was als kind zwaar gepest, heb veel trauma's ervaren en ben mensen verloren gaandeweg. Dat soort ervaringen haalt de bijenkorfmentaliteit weg—het gevoel dat je erbij moet horen. Het heeft me authentiek gemaakt. Een gemeenschap is geweldig, maar je gaat automatisch meer klinken als de mensen om je heen.”
Niet alleen bracht ze veel tijd door in haar eentje, maar daarbij had ze een onconventionele opvoeding gehad. Muziek was er altijd al in overvloed. “Ik kon piano spelen voordat ik kon praten”, vertelt Saya. In het huis waar Saya opgroeide was er niet aan te ontsnappen. Haar Japanse moeder startte een van de grootste muziekscholen in Toronto, Canada. Saya’s vader was een Schots-Canadese trompettist die met grote jazznamen speelde. Muziek werd met de paplepel ingegoten, van klassiek tot jazz.

SAYA

Haar nieuwste album ontstond tijdens een soloreis dwars door Japan, een roadtrip die ze ondernam om een recente break-up te verwerken. “Ik ging naar de geboorteplaats van mijn oma, dus het album is deels geïnspireerd door mijn grootmoeder. Ze was een geisha uit het Shizuoka-gebied van Japan. Het was geweldig om terug te gaan en haar te voelen.”

Deze roadtrip resulteerde in haar nieuwste album SAYA. Op SHELL (OF A MAN) klinken zachte country-achtige gitaarpartijen onder Saya’s ijle, melancholische stem, terwijl ze waarschuwt: “If you don’t like me now, you’re gonna hate me later.” De harpklanken die door het album heen verweven zijn, versterken de dromerige sfeer. Een van de meest opvallende tracks is H.B.W., die balanceert tussen etherische schoonheid en industriële ruwheid. Hoewel dit album toegankelijker is dan haar vorige werk en iets minder abstract aanvoelt, is het haar meest uitgewerkte en verfijnde project tot nu toe.

Saya wilde met dit album niet meer alles achter de computer maken. Geïnspireerd door mede-Canadees Joni Mitchell schreef ze onderweg nummers met alleen haar akoestische gitaar—ruwe demo’s die later uitgroeiden tot de tracks op haar debuutalbum. Het resultaat is minder radicaal experimenteel dan haar eerdere werk, maar blijft een surreëel meesterwerk.

Identiteit is een terugkerend onderwerp in Saya’s werk. “Je identiteit verandert.”, vertelt Saya. Ook tijdens het maken van dit album ging Saya door verandering heen. “Ik wilde de verandering documenteren in een album“. En hoe Saya omgaat met die verandering? “Als de mensen om je heen de verandering kunnen omarmen, dan zit het goed. Er zijn dagen dat ik helemaal in mijn vrouwelijkheid ben en sommige dagen helemaal in mijn mannelijkheid. Mijn leven gaat over het omarmen van beide dingen.”

In de huidige maatschappij, met name in de muziekindustrie, lijkt het omarmen van je eigen identiteit soms een uitdaging. “Saya you dont need to conform, place your knees on the ceiling and it becomes the floor”, klonk het al op Saya’s eerdere album 19MASTERS. Op haar laatste album vraagt Saya zich af: “Since when has fame replaced great art?" En hoe blijf je authentiek in een industrie die jouw kunst probeert te verkopen? Saya is zich meer dan anderen bewust van het feit dat ze onderdeel is van een industrie, die niet per se authenticiteit en oprechte artistieke expressie prioriteert over iets dat makkelijker te verkopen is, vaak door middel van conformiteit aan trends of normen.

Social media

Social media is nog een onderwerp waar Saya mee worstelt. “Het is tegenwoordig moeilijk om een rebel te zijn met zoveel tussenpersonen. Het kost nu zoveel om mensen te bereiken. Vroeger had je direct invloed op de mensen om je heen en in je stad. Je moet tegenwoordig online zijn, een online verbinding maken met mensen en voor mij is dat zo moeilijk om te doen.”
“Ik voel me online een eendimensionale versie van mezelf. Het is moeilijk voor mij, ik vrees de gevolgen van sociale media. Nu gaat het er vooral om hoe je eruitziet op sociale media, om wie je heen bent en of het algoritme je ondersteunt of niet. Dat vind ik echt verdrietig. Rebellie en sociale rechtvaardigheid door middel van kunst –en niet door posts op sociale media– nemen af. Ik heb wel een oude-ziel-mentaliteit als het daarop aankomt.”

Saya zit zelf ook niet op social media. "Ik zal af en toe een update plaatsen, maar ik ga er niet op… ik vind het zo giftig voor mijn brein en mijn creativiteit. Ik verlies dan compleet het gevoel voor dingen als schoonheidsnormen en je eigen pad. Focus zou op je eigen pad moeten liggen, in plaats van dat van iedereen anders in je gezicht te hebben. Het is behoorlijk stressvol”, lacht ze.
“Ik hou enorm van mensen die de tijd weerspiegelen, en niet doen alsof. In plaats van te imiteren. Er zijn veel mensen die kunstenaars imiteren. Kunst komt voort uit pijn, en oorlog, ervaringen en het observeren ervan, niet het imiteren van waar iemand anders beroemd om is geworden.”

Verwacht het onverwachte

Wat kunnen we verwachten voor de toekomst van Saya? Allereerst een tour, maar die moet nog even in elkaar worden gezet met de band. “Hij wordt fijn en rustig, is het plan”, vertelt Saya. Ten tweede staan er samenwerkingen op de planning. Welke samenwerkingen is echter nog geheim.

Ten slotte is ze ook al bezig met album nummer drie! En wat we daarvan kunnen verwachten? “Some more turns and curves”, lacht Saya. Eigenlijk kunnen we het onverwachte verwachten. Tot die tijd kunnen we genieten van album SAYA.