Levenschets Toumani Diabaté || 10 augustus 1965 - 19 juli 2024
Door Paul Maas
Toumani Diabaté, dé virtuoos en meester van de Kora, de 21-snarige 'harp' die 700 jaar geleden haar oorsprong vond in het Mandingo rijk, meesterlijk levend ook, is niet meer.
Zijn creaties des te meer.
Het is Toumani Diabaté die de kora op de wereldkaart heeft gezet.En hoe.
"Wie Mali zegt, spreekt muziek.Oude instrumenten als de kora en de ngoni zijn het geheugen van onze cultuur."
Geboren in Bamako in 1965, behoort zijn muziek tot een traditie die 700 jaar teruggaat. Naar verluidt de 71e generatie koraspelers in zijn familie, werd hij geboren in een kaste van griots, de professionele erfelijke muzikanten met een afstamming die teruggaat tot de dagen dat het Mande-rijk West-Afrika regeerde.
Traditioneel werd de kora gebruikt om zangers te begeleiden, maar Toumani heeft de reikwijdte ervan drastisch uitgebreid en, terwijl hij trouw bleef aan zijn tradities, effectief een nieuwe muzikale taal voor het instrument gecreëerd.
Hij had het vermogen om in verschillende muzikale contexten te opereren. Toumani speelde in een intellectueel sobere traditionele Mande-stijl.
Maar als een gedurfde en innovatieve muzikale visionair en fusionist, heeft hij ook podia en studio's gedeeld met het London Symphony Orchestra, Björk, Damon Albarn, de Amerikaanse bluesman Taj Mahal, Herbie Hancock, de Spaanse flamenco band Ketama, Cubaanse veteranen van Buena Vista Social Club en zijn eigen volledig moderne West-Afrikaanse bigband, het Symmetric Orchestra.
"L'Homme propose, Dieu dispose”’(de mens wikt, maar God beschikt) zei hij bij het verschijnen van The Mandé Variations. Dat is nu helaas bewaarheid geworden.
------------------------------------------
Toumani Diabaté uit Mali maakt prachtige muziek. Zijn dessertblues neemt je moeiteloos mee naar weemoedig door de woestijn sjokkende dromedarissen. Diabaté verlegt graag zijn muzikale grenzen. Heel ver weg, over heel veel grenzen, resideert het The London Symphony Orchestra. Hun collega’s van The London Festival Orchestra speelden ooit al eens op Days Of Future Passed, het album waarmee The Moody Blues in 1967 definitief doorbraken. Pop en klassiek bleken prachtig te matchen. Nu, jaren later, is het de muziek van Diabaté die prachtig samensmelt met het geluid van het symfonieorkest uit Londen. Diabaté zingt en bespeelt de kora, een 21-snarig, gitaarachtig instrument, gemaakt van een kalebas, bespannen met de huid van een koe of een antilope. De kora en de klank van het klassieke orkest blijken organisch bij elkaar te passen. Ze vullen elkaar perfect aan en het resultaat is een adembenemend sfeervol album. Het album, opgenomen in 2008, heeft jarenlang op de plank gelegen, maar nu is het -zeer terecht- door World Music tóch uitgebracht.
